Czerwone grzyby na pędach - Gruzełek cynobrowy - czy mam się bać?

         Gruzełek cynobrowy (Nectria cinnabarina)

Ta nazwa patogenu opisuje dosłownie wygląd grzyba. Gruzełek, ponieważ kształt poszczególnych strzępek grzyba przypomina małe fragmenty drobno rozdrobnionego gruzu, a cynobrowy z powodu charakterystycznego koloru.

    Grzyb ten jest bardzo pospolity i występuje na różnych drzewach i krzewach liściastych. Atakuje pędy powodując ich zamieranie. Zapewne każdy z Was go spotkał na swojej drodze. Jeżeli zobaczyliście go w swoim ogrodzie to nie musicie się bać. Jego występowanie świadczy o tym, że roślina była osłabiona jakimś czynnikiem i dlatego pojawił się na niej gruzełek cynobrowy.

 Wystąpienie tego grzyba jest dla nas wskazówką, że z rośliną coś się dzieje. Być może przemarzła w zimie, a może doskwierała jej długotrwała susza i niedobór składników pokarmowych, a może my przez własną nieuwagę osłabiliśmy roślinę poprzez niewłaściwe cięcie. Czasem z przyczyn naturalnych może dojść do uszkodzeń pędów, np. poprzez gradobicie czy owady. Zazwyczaj te cynobrowe charakterystyczne kuleczki możemy zobaczyć na roślinach, które już są osłabione i stare. Ale spokojnie walka z tą choroba jest dość prosta.

Objawy chorobowe

     Gdy dojdzie do infekcji początkowo na pędzie pojawiają się brązowawe przebarwienia nieznacznie różniące się od barwy kory. Czasem w miejscu przebarwienia plama się zapada, mogą także wystąpić zrakowacenia tkanki. W obrębie martwej tkanki kora pęka, a wokół niej zaczyna narastać tkanka gojąca – kalus. Plamy powiększają się, z czasem obejmując cały obwód pędu. Powyżej zmiany chorobowej na pędzie liście i inne organy rośliny zaczynają zamierać. Na zamierających pędach pojawiają się niewielkie (0,5 – 1,5mm) okrągłe gruzełki. Na początku gruzełki mają jasno czerwony kolor, ale pod wpływem niskiej temperatury zmieniają barwę na ciemniejszy czerwony. Ilość tworów na pędzie jest bardzo duża.

Rozwój grzyba

     Grzyb ten wnika do rośliny przez uszkodzoną i osłabioną tkankę. Te widoczne poduszkowate, cynobrowe twory na pędach to sporodochia czyli skupienia trzonków i zarodników konidialnych.  Sporodochia powstają na powierzchni kory od wiosny do lata. Rozprzestrzenianie zarodników konidialnych na sąsiednie pędy odbywa się przy pomocy kropel deszczu. Na jesień na pędach pojawiają się czarne drobne perytecja z workami, w których znajdują się zarodniki workowe. Zarodniki workowe mogą kiełkować w niskich temperaturach nawet powyżej 0⁰C, więc do infekcji może dojść nawet jesienią lub w łagodne zimy. Grzyb zimuje w korze porażonych pędów.

Zwalczanie

·         Najważniejsze jest wycinanie chorych pędów i spalenie. Cięcie należy wykonać kilka centymetrów poniżej chorego miejsca czyli powinno się uciąć fragment zdrowej gałązki. Unikniemy w ten sposób ponownych infekcji. Ważne jest aby kontrolować stan naszych roślin i usuwać stare, słabe oraz martwe pędy, dzięki temu unikniemy potencjalnego zakażenia.

·         Podczas prac pielęgnacyjnych używajmy odkażonych lub czystych narzędzi. Również na sekatorze możemy przenieść zarodniki grzyba na zdrową roślinę.

·         Duże rany po cięciach możemy zabezpieczyć maściami i białą farbą emulsyjną z dodatkiem środka ochrony roślin oraz innymi środkami.

·         Usuwamy także martwe pędy z ziemi, bo na nich również rozwija się choroba.

·         Gdy choroba jest dość zaawansowana, a inne metody zawiodły możemy zastosować zwalczanie chemiczne. Jednak tam gdzie już widzimy objawy jest za późno. Opryski stosuje się po usunięciu chorych pędów w celu zapobiegnięcia dalszego rozwoju choroby. Jeśli potrzebujesz pomocy w doborze oprysku napisz do mnie.

     

     Choroba ta występuje szczególnie w starych i zaniedbanych ogrodach. Dlatego jeżeli dbamy o nasz ogród, zachowujemy w nim porządek oraz odpowiednio pielęgnujemy rośliny unikniemy gruzełka cynobrowego. I choć wygląda dość ładnie niczym czerwone koraliki na gałązce może być groźny jeżeli nie zaczniemy go zwalczać w porę.